Daha İyi Bir Değerlendirme İçin Endometriozisi Nasıl Sınıflandırmalı?

Önemi

-Peritoneal endometriotik implantları tanımlamak için Amerikan Üreme Tıbbı Derneği (ASRM), 1998’de hafif ve şiddetli olmak üzere, hastalığın şiddetini sayısal olarak hesapladı.

-Endometriotik lezyonların hepsi aynı özelliklere sahip değildir ve bazen lezyon küçük olsa bile, daha ilerleyici ve kötü olabilir, böylece bu sınıflandırmayı bozabilir, sonuçlar yaratabilir.

-Her endometriozis hastalığının tipi, tıpkı kanserlerde yapıldığı gibi tedaviye başlamadan önce değerlendirilmelidir.

-Kişiselleştirilmiş muayene, damarlanma, enflamasyon, bağışıklık özellikleri, hormon reseptörleri, çoğalma özelliklerini içermelidir.

Ne yapıldı

-Yazarlar, Amerikan Üreme Tıbbı Derneği tarafından bulunan endometriozis evreleme sistemini geliştirmek için “EndoGram” adlı bir test öne sürdüler.

-Kişiselleştirilmiş bir tedavi için, her hastada hastalığın tipiyle birlikte yeni bir tedavi stratejisi oluşturmayı önerdiler.

-Endometriozisi değerlendirmek için uygun bir sınıflandırma ihtiyacı nedeniyle, ilk girişim 1973 yılında yapılmıştır. 1979’da American Fertility Society (AFS) endometriozis için yeni bir sınıflandırma oluşturdu ve 1985’te revize etti. ASRM hastalığı, her biri için puanlar verilen hafif, orta ve şiddetli gibi farklı aşamalarda tanımladı. Bu sınıflama da 1997 yılında revize edildi ve peritoneal implantların tanımı (beyaz, kırmızı ve siyah) eklendi.

-Tüm bu sınıflandırmalar, enflamatuar (iltihabi) olayları hesaba katmaz, sadece lezyonların büyüklüğü ve şekli ile sınırlıdır.

Özet

Endometriozis, üreme dönemindeki kadınların %10’unu etkiler ve hastalığı olan kadınların yaklaşık %40’ında kısırlığa neden olur. Periton sıvısı, endometriozisin yumurtalıklara, peritona(karın zarı) ve diğer derin dokulara yayılmasını kolaylaştıran faktörlerden biri olabilir. Küçük fakat ilerleyici lezyonlar karın boşluğu içinde daha agresif şekilde ilerleyebilir.

İsviçre, Fribourg Kanton Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Dr.Joliniere ve arkadaşları, endometriozis için AFS ve ASRM sınıflandırmalarından daha işlevsel bir sınıflandırma yaratma konusundaki düşüncelerini yayınladılar.

1995 yılında oluşturulan EndoGram, hastalığın bir çeşit kimlik kartını tanımlamaya hizmet ediyor. İlk tanısal laparoskopi (kapalı ameliyat) sırasında, cerrah spesifik heterojenite belirteçlerini tanımlamak için periton sıvısından ve lezyonlardan örnekler alır. Her bireydeki endometriozisin agresifliğini ve ilerlemesini anlamak için, hücre çoğalma testi, immünokimya kullanılarak fenotip analizi, tedavi programına karar vermeden önce yapılmalıdır.

Bu yaklaşım nüks riskini ve hastaların takip yöntemine karar vermeye yardımcı olur, ayrıca hormon reseptörü analizine bağlı olarak en iyi hormonal tedaviyi belirlemeye izin verir. Her hasta için biyolojik bir profil ve hastalığının gerçek bir haritası oluşturulabildiği ve kişiselleştirilmiş bir tüp bebek programı uygulanacağından, hastanın kısırlığını tedavi etmek için en iyi stratejiyi aramaya izin verecektir.

Kuşkusuz ağrı ve kısırlık, endometriozisi olan hastalar için klinisyenlerin en önemli endişeleridir. Bununla birlikte, hastaları tedavi etmeye başlamadan önce klinisyen, lezyonların doğasını ve hastalığın evrelemesini anlamalıdır. Lezyon profilimiz elimizde olduğunda uygun tedaviyi planlayabilir ve aşırı hormon kullanımından kaçınabiliriz. Ayrıca, bu yaklaşım kanser riskini de değerlendirmede yardımcı olabilir.