Close
“Endometriozisten muzdarip milyonlarca kadın için yeni tedaviler belirleme konusunda çalışmamızı sağlamak için bu bağış fonu verildiği için çok mutluyuz. Bu, “Wellbeing of Women”ın (Kadınların Refahı) dünya genelindeki kadın sağlığını iyileştirme konusundaki taahhüdünü gerçekten yansıtmaktadır”.
Proffesor Andrew Horne, Edinburgh Üniversitesi
Endometriozis, rahim yüzeyindeki dokunun rahim dışında gelişmesine neden olan bir hastalıktır. Global olarak üreme çağındaki her 10 kadından 1’ini etkilemektedir. Bu yalnızca İngiltere’de yaklaşık 2 milyon kadın demektir ve genellikle dayanılmaz derecede pelvik ağrı ile ilişkilidir. Aynı zamanda kadının fertilitesi (üreme sağlığı) üzerinde de önemli etkisi olabilir. Kadınlar arasında diabet kadar yaygın görülmektedir ancak kronik olarak araştırılmayan bir hastalıktır ve mevcut tedaviler invaziv (girişimsel), maliyetli ve sıklıkla etkisizdir. Edinburgh Üniversitesi’ndeki araştırma projesi endometriozis konusunda dünya çapında bir uzman olan Profesör Andrew Horne tarafından yönetilmektedir ve endometriozis için yeni, daha etkili noninvaziv (girişimsel olmayan) tedavi olarak kullanımda olan antikanser ilaçlarını araştıracaktır.
Kadınların hayatları endometriozis’ten nasıl etkilenir?
Genellikle ‘kadınların derdi’ olarak önemsenmeyen endometriozis hakkında çok az şey biliniyor ve sonuç olarak şok edici sayıda kadın yetersiz tedavi görüyor veya uygun sağlık hizmeti ya da önerisi alamıyor. Genellikle doktorları endometriozisin ne olduğunu bilmiyor ve yönlendirdikleri uzmanların da bilgisi yetersiz kalmaktadır.
Semptomların başlamasından doğru teşhise kadar ortalama 7.5 yıl geçmektedir. Tanı, laparoskopi gibi invaziv girişimler ve hastanede yatışı gerektirmektedir. Teşhis edildikten sonra endometriozis medikal (tıbbi) ya da cerrahi olarak yönetilmektedir. Sürekli şiddetli ağrısı olan birçok kadın tekrarlayan ve riskli operasyonlar geçirir, ancak overlerinin (yumurtalıklarını) ve uterusun (rahim) alınması bile tüm hastalıklı dokunun çıkarılmasını sağlamayabilir. Yapışıklıklardan ve iç organların birbirine yapışmasından dolayı hastalıklı dokuya ulaşmak ve çıkarmak zor olabilir. Her 4 kadının 3’ünde cerrahiden sonraki 2-3 yıl içinde endometriozis tekrar belirti verir.
Güncel tıbbi seçenek, daha hafif endometriozis vakalarını erken menopoza neden olan hormonlarla tedavi etmektir. Ancak tedavilerin, yaşamı değiştiren yan etkileri vardır ve hem cerrahi hem de tıbbi tedaviler infertiliteye (kısırlığa) neden olabilir.
Endometriozisi teşhis etmek için geçen sürenin uzunluğu ve ağır tedavilerin kadınların yaşam kalitesi üzerinde büyük etkisi vardır. Özetlersek:
Bu araştırma kadınlara nasıl yardımcı olabilir?
Profesör Horne, Wellbeing of Women tarafından finanse edilen, endometriozis hücrelerinin kanser hücrelerine benzer şekilde davrandıkları keşfedilen başarılı bir araştırmayı geliştiriyor. Profesör Horne ve araştırma ekibi, endometriozisli kadınlarda pelvik boşluktaki hücrelerin enerji üretimini arttırıp ((glikoliz) ve aşırı laktat üreterek kanser hücreleri gibi davrandığını keşfettiğinde bir çığır açtılar. Hipotezleri pelvisteki yüksek laktat seviyelerinin rahim dışında endometrial lezyonların gelişimini desteklediğidir. Kanserde tümör hücrelerinde laktat birikimi kanser hastalarında kötü prognoz ile ilişkilidir. Laktik asidoz ve belirli kanserleri tedavi etmede kullanılan Dichloreate (DCA) gibi ilaçların pelvik boşluk yüzeyindeki hücrelerde laktat üretimini durdurabildiği ve glikolizi azaltabildiği böylelikle pelvik boşluktaki çevreyi değiştirdiği ve endometriozis lezyonlarının gelişimini durdurabileceğine inanmaktadırlar.
Bu nedenle ekip, endometriozis tedavisinde de kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için laktat üretimini, sekresyonunu veya alımını hedefleyen şu an kullanımda olan kanser ilaçlarını test edeceklerdir.
Bu buluş nedeniyle araştırma ekibi, düşük dozlarda verilen konvansiyonel antikanser ilaçların endometriozis tedavisinde etkili bir şekilde kullanılabileceğine inanmaktadırlar. Bu araştırmanın endometriozis için yıllardan beri en önemli tedaviyi sağlayacağına inanıyoruz. Araştırma ekibi hastalığı tedavi etmede büyük bir çığır açmanın eşiğinde ve eğer başarılı olurlarsa, bu araştırma İngiltere ve dünyadaki endometriozisli kadınların hayatlarını değiştirecek.
Kaynak Site: www.wellbeingofwomen.org.uk/investigating-use-anticancer-drugs-treat-endometriosis/
Çeviren: Dr. Işık SÖZEN
